Waarnemingen en metingen aan rundvee vormen de basis van de geschatte fokwaarden. De prestatiegegevens van een dier worden bij de fokwaardeschatting gebruikt voor alle verwanten van het dier. De kenmerken die verzameld worden bij rundvee worden ingedeeld in de volgende groepen:
1. Melkproductiegegevens, zoals kg melk, % vet en % eiwit per proefmelking
2. Exterieurgegevens van de bedrijfsinspectie
3. Geboorteverloop
4. Melksnelheid
5. Gedrag tijdens het melken
6. Vruchtbaarheidskenmerken
7. Celgetalkenmerken
8. Levensduur
9. Gewicht
10. Vleesproductiekenmerken
11. Levensvatbaarheid bij geboorte en afkalven
12. Ureum
13. Klauwgezondheid
14. Kalvervitaliteit
15. Automatisch melk systeem
16. Voeropname
17. Klinische mastitis
Problemen met de prestatiegegevens, zoals onzorgvuldigheden, fouten en manipulatie, hebben invloed op de fokwaarden van een groot aantal dieren. De meeste gegevens gebruikt in de fokwaardeschatting, worden verzameld door organisaties die erkend zijn door RVO.nl voor prestatieonderzoek. Coöperatie CRV kan aanvullende eisen stellen om de kwaliteit van de fokwaardeschatting te borgen. Zoals voor exterieurgegevens, waar ook nog aanvullende eisen gelden ten baten van de harmonisatie van de beoordelingen tussen de inspecteurs van één dataleverancier en aan harmonisatie tussen dataleveranciers.
Een dataleverancier kan gegevens aanleveren uit één, meerdere of alle groepen kenmerken. Het aanleveren van gegevens door een dataleverancier is geregeld in de overeenkomst gegevensverwerking.
Overeenkomst gegevensverwerking
De RVO.nl erkenning van coöperatie CRV vereist dat coöperatie CRV voorschriften opstelt voor de manier waarop de kwaliteit van de gegevens die worden gebruikt voor de fokwaardeschatting wordt geborgd. Coöperatie CRV maakt daarom gebruik van een standaardovereenkomst met dataleveranciers. De belangrijkste punten hieruit zijn hieronder samengevat. Aan deze samenvatting kunnen geen rechten worden ontleend.
Bij voorkeur is een dataleverancier een organisatie die door RVO.nl ten minste erkend is (1) voor het bijhouden van een stamboek voor één of meer runderrassen of (2) voor de reglementering en uitvoering van prestatieonderzoek bij runderen.
Organisaties erkend door het RVO.nl leggen periodiek verantwoording af aan RVO.nl over hun beleid om de kwaliteit van de gegevens te borgen. Het bestuur van coöperatie CRV mag besluiten om aanvullende kwaliteitseisen op te stellen, op advies van de adviesraad fokwaarden van coöperatie CRV. Coöperatie CRV houdt zelf ook toezicht op de kwaliteit van de aangeleverde gegevens.
Indien data worden aangeleverd door een RVO.nl erkende organisatie, dan reglementeert coöperatie CRV zelf de kwaliteitsborging.
Als blijkt dat aangeleverde gegevens niet voldoen aan de kwaliteitseisen, kan coöperatie CRV besluiten deze gegevens weg te laten uit de fokwaardeschatting. Als dit herhaaldelijk voorkomt kan coöperatie CRV de overeenkomst met de dataleverancier beëindigen.
De dataleverancier stelt de gegevens ter beschikking voor het schatten van fokwaarden voor stieren. Gebruik van de gegevens voor andere doeleinden is niet toegestaan. Coöperatie CRV moet de gegevens dan ook vertrouwelijk behandelen. Het gebruik van de gegevens mag ook geen inbreuk doen op de rechten van de dataleverancier, zoals intellectueel eigendom en bescherming van persoonsgegevens.
Alle rechten met betrekking tot fokwaardeschatting berusten bij coöperatie CRV. Alle rechten met betrekking tot de aangeleverde gegevens berusten bij de dataleverancier.
Een overeenkomst met een dataleverancier heeft een duur van drie jaar. Als de overeenkomst daarna wordt voortgezet, is dat steeds voor een aansluitende periode van drie jaar. Beëindiging van de overeenkomst na afloop van de termijn van drie jaar kan door de samenwerking ten minste zes maanden voor het einde van de termijn op te zeggen.
De gewenste fokwaarden en de hiervoor benodigde gegevens zijn onderhevig aan veranderingen. De overeenkomst verwijst daarom naar de website van coöperatie CRV waar de lijst met kenmerken te vinden is waarvoor fokwaarden worden geschat en de benodigde gegevens verzameld worden.
Exterieur harmonisatie
Rundveebedrijven kunnen er voor kiezen om op gezette tijden het exterieur van alle dieren in een bepaalde leeftijdscategorie te laten keuren door een bevoegde inspecteur. Dit is de bedrijfsinspectie. Er zijn verschillende organisaties die erkend zijn om deze informatie te verzamelen.
Het coöperatie CRV bestuur vindt het belangrijk dat de professionaliteit van de gegevensverzameling en de kwaliteitsborging hoog is. Over de beste manier van het vastleggen van het exterieur van runderen lopen de meningen uiteen. Veel exterieurkenmerken zijn subjectieve beoordelingen. De verzamelde gegevens kunnen daarom verschillen tussen dataleveranciers. Ook binnen een dataleverancier kunnen de verschillen tussen inspecteurs te groot zijn. Coöperatie CRV wil toch de kwaliteit van de verzamelde exterieurgegevens zo goed mogelijk borgen. Coöperatie CRV houdt daarom toezicht op de datakwaliteit van de dataleveranciers als geheel, de dataleveranciers houden zelf toezicht op hun eigen inspecteurs en zijn verantwoordelijk voor de keuring van individuele koeien.
1. Coöperatie CRV accepteert alleen exterieurgegevens van organisaties die hiervoor door RVO.nl erkend zijn. RVO.nl controleert of de procedures in overeenstemming zijn met de regelgeving en of ze goed worden uitgevoerd. RVO.nl krijgt elk jaar de rapportages van de erkende organisaties voor prestatieonderzoek. Coöperatie CRV krijgt toestemming van de dataleveranciers om ieder jaar bij RVO.nl te informeren naar de status. Als de organisatie tekortschiet, kan het coöperatie CRV bestuur besluiten om stappen te nemen om de kwaliteit van de exterieurgegevens die voor de fokwaardeschatting worden gebruikt te handhaven.
2. Coöperatie CRV stelt aanvullende eisen voor prestatieonderzoek van het exterieur voor zover het betrekking heeft op de fokwaardeschatting:
a. De exterieurgegevens moeten verzameld worden volgens de criteria van de internationale ICAR en WHFF (World Holstein-Friesian Federation).
b. Bij nieuwe of veranderde data, stelt coöperatie CRV vast of het statistisch verantwoord is om de oude en nieuwe exterieurgegevens te combineren.
c. Coöperatie CRV faciliteert de uniformering en kwaliteitsverbetering door één keer per jaar een analyse van de data uit te laten voeren. De Technische Commissie van GES heeft de hiervoor de volgende methodiek vastgesteld:
i. Bepalen van het percentage gekeurde vaarzen per bedrijf x keuringsdatum per organisatie per jaar.
ii. Berekenen van het gemiddelde en de spreiding van de data per organisatie per jaar. Tevens is getoetst of de gegevens voldoen aan de normaalverdeling.
iii. Schatten van de genetische correlatie tussen exterieurgegevens verzameld door één organisatie en de overige organisaties.
iv. Toetsen of organisaties stieren van dezelfde eigenaar op dezelfde manier beoordelen.
d. De uitkomsten van de analyse, van de dataleveranciers als geheel, worden ieder jaar besproken door de uniformeringscommissie. Deze commissie doet aanbevelingen voor verdere acties, die dan via de adviesraad fokwaarden naar het bestuur gaan. Deze aanbevelingen kunnen variëren van “alles ziet er goed uit en er is geen verdere harmonisatie nodig” tot “het houden van een workshop met alle inspecteurs om de exterieurkeuring verder te harmoniseren“.
e. Na enige ervaring met de statistische analyse heeft het coöperatie CRV bestuur kwaliteitscriteria vast gesteld waar de aangeleverde data aan moet voldoen: Voor iedere organisatie moet gemiddeld 85% procent van de aanwezige vaarzen op het bedrijf beoordeeld worden tijdens de bedrijfsinspectie.
f. De uniformeringscommissie kan de hulp van een externe deskundige inroepen, bijvoorbeeld een vertegenwoordiger uit de exterieurgroep van het WHFF, om de harmonisering te ondersteunen.
g. De uniformeringswerkgroep rapporteert aan het bestuur van coöperatie CRV, en de leden van de werkgroep treden hierover niet naar buiten. Nadat het coöperatie CRV-bestuur besloten heeft over de rapportage en aanbevelingen, is de voorzittter van coöperatie CRV de woordvoerder namens coöperatie CRV. Werkgroepleden werken samen om de kwaliteit van de data te waarborgen voor de fokwaardeschatting.
Databorging
Organisaties die zich bezig houden met het bijhouden van één of meer stamboeken, het uitvoeren van prestatieonderzoek of het uitvoeren van fokwaardeschatting hebben erkenning nodig van de RVO.nl.
Eén van de uitgangspunten is dat het gehele fokkerijproces, waartoe stamboekadministratie, prestatieonderzoek en fokwaardeschatting behoren, plaats vindt door of onder verantwoordelijkheid van de organisatie die de doelstellingen, meer in het bijzonder het fokdoel, bepaalt. In principe is het verkrijgen van erkenning voor fokwaardeschatting gekoppeld aan het hebben van erkenning voor het bijhouden van stamboeken en erkenning voor het uitvoeren van prestatieonderzoek.
Het doel van deze pagina is om de borging van de kwaliteit van de data die door coöperatie CRV gebruikt wordt te inventariseren en de eisen aan de verslaglegging van de borging verder uit te werken.
Algemeen beleid coöperatie CRV
Coöperatie CRV heeft als uitgangspunt voor het gebruiken van gegevens voor de fokwaardeschatting dat ze afkomstig moeten zijn van een door RVO.nl erkende stamboekorganisatie of een door RVO.nl erkende organisatie voor prestatieonderzoek. Indien dit niet het geval is, moet de organisatie die het prestatieonderzoek uitvoert, afstemmen met coöperatie CRV, zodat de metingen zo goed mogelijk aansluiten bij de fokwaardeschatting.
Indien coöperatie CRV te maken heeft met meerdere dataleveranciers kan het zijn dat de metingen niet geheel overeenkomen. Beide erkende stamboeken voldoen dan aan de erkenningsvoorwaarden, maar er is geen onderlinge harmonisatie. Coöperatie CRV heeft daarom een datacombineringsprotocol. Dit protocol beschrijft de technische beoordeling hoe gegevens van erkende organisaties worden gecombineerd in de fokwaardeschatting.
Voor iedere fokwaardeschatting vindt er een technische selectie van aangeleverde gegevens plaats op basis van de geschiktheid voor het statistische model. De eisen aan aangeleverde gegevens om meegenomen te worden in de fokwaardeschatting staan beschreven in de methodiek fokwaardeschatting.
Datacombineringsprotocol
Uitgangspunt is dat het gebruik van gegevens van een dataleverancier beoordeeld wordt op basis van de technische kengetallen die de statistische en genetische aspecten van de data beschrijven. Kengetallen die hierbij belangrijk zijn, zijn spreiding van de gemeten kenmerken, als ook de geschatte erfelijkheidsgraad. Daarnaast wordt de genetische correlatie tussen het door een stamboek gemeten kenmerk en het door de stiereigenaren gewenste kenmerk geschat. Als de genetische correlatie groter is dan 0,90, dan wordt het als hetzelfde kenmerk beschouwd. Is de genetische correlatie kleiner dan 0,50, dan wordt het stamboekkenmerk niet meegenomen. Bij een genetische correlatie tussen de 0,50 en 0,90 wordt kenmerk als een gecorreleerd kenmerk meegenomen.
Bij de introductie van een nieuw kenmerk, bij een organisatie die een bestaand kenmerk voor het eerst aanlevert, of bij een verandering van een kenmerkdefinitie of meetprotocol wordt bij subjectief beoordeelde kenmerken de genetische correlatie jaarlijks geschat gedurende een periode van vijf jaar. Daarna gaat het mee in de normale procedure voor het opnieuw schatten van genetische parameters, dat wil zeggen eens in de vijf jaar.
Voor dit laatste punt is het nodig dat stamboeken en organisaties die erkend zijn voor prestatieonderzoek coöperatie CRV tijdig informeren over een verandering van kenmerkdefinitie of protocol, of een accreditatie van een nieuwe inspecteur.
Afstamming
Coöperatie CRV maakt alleen gebruik van afstammingsgegevens van erkende stamboekorganisaties. Op dit moment wordt gebruik gemaakt van afstammingsgegevens van CRV stamboek.
Om coöperatie CRV in de gelegenheid te stellen de kwaliteit van de afstammingsgegevens te monitoren, moeten de stamboekorganisaties de jaarlijkse rapportages en de vijfjaarlijkse onderbouwing van de aanvraag van de verlenging van de erkenning door RVO.nl ter informatie beschikbaar stellen aan coöperatie CRV.
Melkproductie
Voorwaarde aan datakwaliteit voor erkenning prestatieonderzoek: De organisatie heeft voorschriften vastgesteld waarin ten minste is bepaald op welke wijze de gegevens verzameld worden, hoe de gegevens worden vastgelegd, welke eisen aan de apparatuur worden gesteld, de wijze waarop dit wordt gecontroleerd, de wijze waarop de kwaliteit (betrouwbaarheid) van de gegevens wordt gegarandeerd en de wijze waarop de dieren gekozen worden. De voorschriften bevatten tenminste de resultaten van de kwaliteitscontrole zoals voorgeschreven door ICAR.
Exterieur
Voorwaarde aan datakwaliteit voor erkenning prestatieonderzoek: De organisatie heeft voorschriften vastgesteld waarin ten minste is bepaald welke gegevens betreffende het exterieuronderzoek worden verzameld, op welke wijze de gegevens verzameld worden, op welke wijze de kwaliteit (betrouwbaarheid) van de gegevens wordt gegarandeerd en op welke wijze de dieren gekozen worden. Voorts is in de voorschriften in ieder geval bepaald wat het aantal inspecteurs is, wat de minimale scholingseisen aan inspecteurs zijn, wat het aantal inspecties per keurmeester is en hoe de kwaliteit van de inspecties wordt bewaakt met harmonisatie.
Coöperatie CRV stelt aanvullende eisen voor prestatieonderzoek van het exterieur, in ieder geval zover het de fokwaardeschatting betreft.
a. De data moeten verzameld worden volgens de criteria die opgesteld worden volgens de internationale ICAR en WHFF (World Holstein Friesian Federation) regels.
b. Bij nieuwe of veranderde data, stelt coöperatie CRV vast of het statistisch verantwoord is om de data te combineren.
c. Gemiddeld per organisatie moet 85% procent van de aanwezige vaarzen beoordeel worden tijdens de bedrijfsinspectie.
d. Coöperatie CRV zal de uniformering & kwaliteitsverbetering faciliteren door één keer per jaar een analyse van de data uit te laten voeren. Deze geeft het gemiddelde en de spreiding per inspecteur voor ieder kenmerk. Verder wordt gekeken of het mogelijk is om correlaties te schatten, en te kijken hoe het met de beoordeling zit van stieren van de eigen organisatie. Het bestuur van de coöperatie CRV zal de methodiek bespreken en vast stellen.
e. De uitkomsten van de analyse zal in coöperatie CRV ieder jaar besproken worden met de uniformeringscommissie (voorzitter coöperatie CRV, bestuurslid coöperatie CRV, 2 vertegenwoordigers van iedere dataleverancier). Deze geven aanbevelingen voor verdere acties, die dan via de adviesraad fokwaarden naar het bestuur gaan. Deze aanbeveling zou kunnen variëren tussen “alles ziet er goed uit geen verdere harmonisatie nodig” tot “het houden van een workshop met alle inspecteurs om verder te harmoniseren”.
Als een nieuwe organisatie erkend wordt om exterieurgegevens aan te leveren worden de genetische correlaties en standaarddeviaties met iedere andere organisatie afzonderlijk geschat en beoordeeld. Standaardprotocol is om de genetische parameters eens in de vijf jaar opnieuw te schatten.
Slachthuisgegevens
RVO.nl heeft voorschriften vastgesteld waarin ten minste is bepaald op welke wijze de gegevens betreffende het lichaamsgewicht, de leeftijd en eventueel de bevleesdheid en andere karkaskenmerken verzameld worden en op welke wijze de kwaliteit (betrouwbaarheid) van de gegevens wordt gegarandeerd.
Vruchtbaarheid & Klauwgezondheid
De organisatie heeft voorschriften vastgesteld op welke wijze metingen betreffende voortplanting en gezondheid worden gemeten en op welke wijze de kwaliteit (betrouwbaarheid van de gegevens) wordt gegarandeerd.
