Met zijn 41 jaar is de nieuwe CRV-voorzitter, Wietse Duursma, een jonge bestuurder met toch al de nodige ervaring. Ook buiten CRV wil hij zijn bijdrage leveren. ‘Er is meer dan zijn boerderij in Bellingwolde.’

Het is nog donker als Wietse Duursma de koeien opjaagt uit hun ligboxen. Voor de melkveehouder uit Bellingwolde is het opdrijven van de koeien in alle vroegte dagelijkse kost. Het zorgt er niet alleen voor dat de medewerkers vlot kunnen starten met het melken van de 300-koppige melkveestapel, maar het geeft Duursma ook de mogelijkheid om praktische zaken nog even door te spreken met zijn medewerkers. Daar is overdag dikwijls geen gelegenheid voor, omdat veel van Duursma’s tijd opgaat aan bestuurlijke overleggen en belafspraken. En dat vergaderen – ook al is het nu veel online – is niet minder geworden sinds hij de voorzittershamer van CRV recent overnam van Peter Broeckx. Met de aanstelling van Duursma heeft veeverbeteringsorganisatie CRV een 41 jaar jonge voorzitter, die toch al acht jaar actief is in het hoofdbestuur.
‘Ik herinner me dat zijn leeftijd een discussiepunt was, maar we waren het snel unaniem eens dat Wietse de juiste man was.’ Melkveehouder Leen Roseboom uit Borger was als voorzitter van de sollicitatiecommissie betrokken bij de voordracht van Duursma voor het hoofdbestuur van CRV in 2013. ‘Wietse was zelfverzekerd, ambitieus en een snelle denker. We kenden hem vanuit de CRV-jongerenraad en we zochten bewust naar een jong iemand. Voor CRV is het niet goed als je een hoofdbestuur hebt met allemaal personen van hetzelfde kaliber’, zo motiveert Roseboom de voordracht van de toen pas 33-jarige Duursma. ‘We voorzagen dat veel op de organisatie af zou komen vanwege  internationalisering en de opmars van dataverzameling. Dan kon Wietse wel eens de juiste man op de juiste plaats zijn.’

Kastanjes uit het vuur

Duursma maakte zich het besturen van een internationale organisatie al snel eigen en maakte indruk, zo merkte mede-hoofdbestuurslid Fons Kersten. ‘Wietse is integer. Hij is doordacht in zijn opmerkingen en werkt naar een doel toe. Hij neemt graag beslissingen en probeert ook mensen mee te nemen in het proces. Dat is vooral bij lastige besluiten erg belangrijk.’ Duursma vindt het zelfs uitdagend om de kastanjes uit het vuur te halen, zo vertelde hij in 2016 aan Veeteelt. Een mooi voorbeeld daarvan is het samenvoegen van de fokkerijraad en de inforaad tot de CRV-adviesraad. ‘Die samenvoeging betekende een gedwongen afscheid van een aantal veehouders die soms al jaren met passie en trots bij de raden betrokken waren. Maar Wietse was heel transparant in de stappen die er genomen werden. Hij nam de tijd voor mensen en meningen, maar had zelf wel heel nadrukkelijk het doel voor ogen’, zo analyseert Kersten.
Het woord ‘rationeel’ valt veelvuldig als er gevraagd wordt naar een karaktereigenschap van Duursma. ‘Hij is rationeel, maar hij begrijpt de emoties die er spelen in de fokkerij, zeker in de keuringswereld, heel goed’, zo ervaarde Hans Puttenstein. Als voormalig voorzitter van de HHH-vereniging overlegde Puttenstein regelmatig met Duursma, die vanuit CRV de taak als NRM-voorzitter op zich had genomen. ‘We spraken elkaar een aantal keer over het showreglement. We wilden daarin samen optrekken, omdat de wereld van showfokkers klein is’, aldus Puttenstein. Hij noemt Duursma vooruitstrevend. ‘Van hem hoeft iets niet bij het oude te blijven omdat het altijd zo gedaan is. Hij stond ook open voor kritiek, want niet altijd hadden we dezelfde mening. Maar uiteindelijk nam hij altijd wel een besluit.’

Leren om politiek te bedrijven

Dat Duursma een einddoel voor ogen heeft, herkent ook Geert-Jacob van Dijk. Namens melkwinningsspecialist DeLaval zit hij in het NRM-bestuur. ‘Alle NRM-participanten willen van de NRM een mooi koeienfeest maken. Maar omdat de groep zo verschillend is, heeft iedereen daar wel eigen ideeën over en er spelen diverse belangen. Wietse geeft ruimte voor die ideeën, maar zorgt er uiteindelijk wel voor dat de neuzen dezelfde kant op staan.’ Teruglopende inkomsten bij de NRM voerden de druk over de toekomst van het evenement de afgelopen jaren op. ‘Je merkt dat Wietse toekomstplannen wil uitwerken, vooruit wil. Hij is daarin transparant en daarom lukt het hem om al die verschillende partijen steeds mee te krijgen.’

Trienke Elshof: ‘Wietse was geraakt door de boosheid van boeren. Daar wilde hij iets in betekenen’

Maar dat de weg naar het doel niet altijd rechtstreeks kan, of de beste manier is, dat heeft Duursma wel moeten leren, zo is de ervaring van Trienke Elshof. Elshof is voorzitter van het bestuur regio Noord van LTO Noord. Anderhalf jaar geleden meldde Duursma zich aan als regiobestuurslid. ‘Hij meldde zich puur vanuit intrinsieke motivatie. Hij was zo geraakt door de boosheid van demonstrerende Groningse boeren, daar wilde hij iets in betekenen. Hij wil van meerwaarde zijn. Maar hij kreeg al snel in de gaten dat om van A naar B te komen, je soms eerst via C weer terug naar A moet, om het einddoel te behalen. Dat was een mooie uitdaging, waar hij vol in ging.’
Politiek bedrijven moet je leren, zo wil Elshof maar zeggen. ‘Wietse wil graag beslissen, hij is van nature een rationele denker. Maar in de politiek zijn er continu schuivende panelen, vandaag is weer anders dan gisteren. Wietse heeft ervaren hoe daarmee om te gaan door er recht op af te gaan.’ Elshof prijst hoe Duursma tot zijn standpunt komt. ‘Hij reflecteert regelmatig met anderen en stelt daarbij moeilijke, kritische vragen om zijn mening te vormen.’

Positief nieuws leren delen

Dat rationele denken is ook juist Duursma’s kracht, vindt Erik Meuleman. Meuleman komt als voerspecialist bij Agrifirm al jaren bij Duursma en kent het bedrijf goed. ‘Wietse is veel van huis en hij stuurt zijn bedrijf veelal op basis van data. Dan helpt rationeel denken om de juiste keuzes te maken.’ Het bedrijf Borderview van Duursma is de laatste jaren fors gegroeid van 130 naar 300 koeien, waardoor er druk ligt om rendement te maken volgens Meuleman. ‘Wietse kan goed verbanden leggen. Daardoor kan hij heel goed beredeneren wat de invloed van een bepaalde keus is op het eindresultaat.’ Voor de dagelijkse werkzaamheden legt hij veel verantwoordelijkheid bij het personeel. ‘Hij zal niet tot in detail weten wat er nu voor het voerhek ligt, maar er ontgaat hem weinig. Hij houdt niet van verrassingen.’
Meuleman snapt dat mensen het woord rationeel gebruiken als karaktereigenschap van Duursma, maar kent ook een andere kant. ‘Er is meer dan de boerderij in Bellingwolde. Zorg hebben voor anderen, dat vindt hij echt belangrijk. Niet voor niets hebben ze naast de zorg voor hun eigen drie kinderen jarenlang pleegkinderen opgevangen. Dat komt echt niet alleen door zijn vrouw Evelien. Iets betekenen voor anderen is ook zijn eigen drijfveer.’
Evelien Duursma-Kooman heeft haar eigen bedrijf als coach en is onder meer politiek actief. Haar rol op het bedrijf is beperkt, maar Wietse bespreekt wel veel van zijn bestuurswerk en werk op het bedrijf met haar en laat zich graag door haar spiegelen.

Met de voormalige voorzitter Peter Broeckx vormde Duursma een goed duo, stelt Fons Kersten. ‘Ze vulden elkaar goed aan. Wietse heeft dankzij Peter een goed internationaal netwerk kunnen opbouwen. Dat komt nu goed van pas.’ Dat er een andere vorm van leiderschap bij CRV zichtbaar zal zijn met Duursma als voorzitter, dat staat volgens Kersten wel vast. ‘Wietse is directer, maakt eerder zijn punt. Het uitstralen van natuurlijk leiderschap zal hij de komende jaren verder moeten ontwikkelen.’ Dat Wietse er met het vertrek van de Vlaming Peter Broeckx energie in moet steken om ook in Vlaanderen en zeker ook bij Vlaamse vleesveehouders gehoor te krijgen, daarover bestaat bij Kersten geen twijfel. ‘Hij zal zich de dossiers snel eigen maken en ruimte geven aan Luc Reijnders en Kurt Faes, onze Vlaamse bestuurders, om hun rol daarin te nemen.’
Ook Trienke Elshof voorziet dat Duursma zich zal blijven ontwikkelen. ‘Hij heeft al moeten accepteren dat de materie soms buitengewoon complex is en een oplossing niet meteen binnen handbereik is. Hij moet nu nog wat meer inzien dat ook kleine stapjes vooruit positief nieuws zijn. En dat je dat kunt delen met de buitenwereld. Wietse zoekt de media niet heel snel op, maar als het moet, zal hij zijn zegje doen. Op gezette tijden publiciteit pakken helpt om een punt te markeren.’

Verzamelen van voerdata

Op jonge leeftijd verhuisde Wietse Duursma van Friesland naar Groningen, waar zijn vader Klaas meer toekomstmogelijkheden zag voor het bedrijf. Wietse koos tijdens zijn opleiding in Wageningen voor de vakrichting diervoeding. Zijn interesse in fokkerij kreeg hij van huis uit mee. Zijn vader fokte de Celsiuszoon Looking Major en ook Wietse verkocht al diverse stieren aan (buitenlandse) ki-organisaties. Zijn meest succesvolle stier is Borderview Label P, een in Duitsland veel ingezette hoornloze stier.

Pieter van Goor: ‘Wietse is erg nieuwsgierig. Hij is niet bang iets nieuws te proberen’

‘Wietse is altijd erg nieuwsgierig naar de nieuwe lichting jonge stieren’, zo ervaart Pieter van Goor. Van Goor is voor CRV betrokken bij het project voeropname meten op praktijkbedrijven. Het bedrijf Borderview van Duursma is één van de vijf melkbedrijven waar CRV speciale voerbakken plaatste om voeropnamedata te verzamelen. ‘Wietse heeft een brede interesse. Hij zag wereldwijd de belangstelling toenemen voor voerefficiëntie en methaan en wilde daar ook zelf ervaring mee opdoen’, aldus Van Goor. ‘Wietse stelde zich zakelijk op bij de onderhandelingen toen we hem benaderden om de voerbakken te plaatsen. Maar een belangrijke drijfveer was dat hij wil bijdragen aan het verzamelen van data.’

Vooruitdenkend en nieuwsgierig

Van Goor stuurt maandelijks voerrapportages en bespreekt ze regelmatig met Duursma. ‘Hij is oprecht geïnteresseerd en denkt vooruit. Zo stelde hij recent voor om de voeropname van een aantal fleckviehkoeien te meten in zijn stal. Het geeft wel aan dat hij erg nieuwsgierig is en niet bang is om iets nieuws te proberen.’ Ook Meuleman vindt het geen verrassing dat juist Duursma de 46 voerbakken liet plaatsen. ‘Hij beseft dat er met data veel te winnen valt. Natuurlijk voor zijn eigen bedrijf, maar ook zeker voor CRV, voor het grotere belang. Toen hij vroeg wat ik ervan vond, was ik meteen enthousiast. Nieuwe ontwikkelingen moet je stimuleren. Maar dat hoef je Wietse niet te zeggen.’