Het rundveebedrijf van de familie Van Laere uit Bassevelde is een unicum. Georges (67), Lutgarde (55) en zonen Bart (33) en Piet (35) melken een 50-tal holsteinkoeien en hebben jaarlijks een 75-tal kalvingen bij Belgisch witblauwen. Maar daarnaast melken ze ook nog een 45-tal witrode koeien.

Van oorsprong telde dit bedrijf – net als zo goed elk Oost-Vlaams bedrijf – alleen koeien van het Oost-Vlaams witrode ras. Begin jaren negentig werden deze massaal ingekruist met holstein en op veel bedrijven werden vervolgens Belgisch witblauwen aangekocht om het verminderde aantal melkkoeien als gevolg van de hogere productie te compenseren. Zo ook ten huize Van Laere, maar in tegenstelling tot de meeste bedrijven mocht een deel van de witrode koeien blijven.

Nostalgie en hoge weerbaarheid

De combinatie melkvee-vleesvee is lang niet altijd evident, laat staan dat daar nog een dubbeldoelras bij komt. Over het waarom noemt Georges als eerste nostalgie. ‘De tijden van 100.000 eerste inseminaties ligt al heel ver achter ons, maar in de gloriejaren van het ras hebben we successen behaald, zoals een nationale titel in Brussel en werd menig jonge stier verkocht voor natuurlijke dekdienst of een carrière in de ki.’

‘Maar het ras heeft meer troeven dan dat’, zegt Georges. ‘Je kan gerust stellen dat de witroden minder op extremen gefokt zijn en dat resulteert in een hogere weerbaarheid van het ras. Vruchtbaarheid, maar ook klauwgezondheid en slepende melkziekte zijn troeven van witrood, maar eigenlijk van elk dubbeldoelras.’

Verschil van 2.000 kilo melk

Maar hoe zit het met de productie? De jaarstatistieken leren dat de 502 witrode stamboekgeregistreerde koeien tot een productie kwamen van 6.020 kg melk met 4,15% vet 3,40% eiwit. Dat resulteerde in een ejr van 1.205 euro. Daarmee produceert dit dubbeldoelras beduidend lager dan de rood- of zwartbonte holsteinkoeien.

Toch nuanceert de familie Van Laere die cijfers. Georges: ‘Witrode koeien krijgen doorgaans een minder energierijk rantsoen dan holsteinkoeien. Op ons bedrijf merken we een verschil van zo’n 2.000 kg melk ten opzichte van de holsteins. Dat geeft een beter oordeel over het potentieel van het ras dan puur naar de naakte cijfers kijken.’

Hoge reformewaarde

‘De witroden handhaven zich tussen de holsteins en de betere doen zeker niet voor de pure holsteinkoeien onder’, zegt Bart en hij verwijst naar stalfavoriete 122 Jasmine, de moeder van Oberon, die in haar vijfde lactatie een lactatiewaarde van maar liefst 123 behaalt.

‘Daarnaast is ook de reformewaarde van de witroden een stuk hoger en voor de stierkalveren is er een meerprijs van zo’n 150 à 200 euro. Neem daarbij een hogere gezondheid, waarbij voornamelijk de uitmuntende vruchtbaarheid samen met klauwgezondheid opvalt, en het mag duidelijk zijn dat het ras nog steeds over een aantal sterke troeven beschikt.

Bart en Georges ontkennen niet dat de SDVR-premie wel de voornaamste troef is van het ras. Jaarlijks kent de studiedienst voor Vlaamse rassen premies toe voor het houden van stamboekdieren van witrood, West-Vlaams rood, Kempisch roodbont of witblauw mixte. Bart en Georges zijn stellig: ‘Bij een lage melkprijs geven de witroden een hoger rendement.’

Uiers en omvang verdienen aandacht

Toch zijn er ook een aantal aandachtspunten. ‘De uiers waren altijd het pijnpunt van de witroden. Daarom werd in de jaren tachtig al ingekruist met andere rassen om deze te verbeteren. Die positieve evolutie is er wel, maar blijft aandacht verdienen’, weet Georges.

Als tweede en eigenlijk voornaamste aandachtspunt noemt Georges de omvang van het ras. ‘De populatie wordt kleiner, dat maakt het voor de veredeling niet gemakkelijker.’ Bovendien worden ook weinig nieuwe stieren ingezet en aangekocht. Recent nog werd een stier van hun bedrijf afgeleverd bij CRV. Oberon werd ingezet als nieuwe stier. ‘En daar geldt dan weer dat het lang duurt eer van die stieren indexen beschikbaar zijn’, klinkt het teleurgesteld.

Vraag van maatschappij

Wat kunnen CRV en de Vlaamse overheid dan betekenen voor het ras? ‘De financiële steun van de overheid is toch een voorwaarde’, klinkt het bij Bart. ‘En CRV mag dit ras meer plaatsen naast de andere rassen waarmee ingekruist wordt’, noemt Georges. ‘Je kan witrood best vergelijken met fleckvieh of mrij. Wie inkruist met een van deze rassen, zou zeker witrood moeten overwegen. CRV zou dat meer kunnen aanmoedigen.’

‘Vooral in het verhaal van weidemelk, bio en lokaal produceren komt witrood sterk uit de verf’, vertellen Georges en Bart helemaal op dreef. ‘Meer dan ooit past dit ras bij de vraag van de maatschappij.’ Als het aan de familie Van Laere ligt, dan beleeft het witrode ras binnenkort opnieuw hoogdagen.

Meer weten over SDVR? Neem dan contact op met Gabriël Deschuymer: Gabriel.Deschuymer@crv4all.com