Bedrijfskundige keert terug naar de wortels

Het voelde als ‘back to the roots’ toen Etienne Cosyns net voor zijn pensioen toetrad tot de raad van commissarissen van CRV. Op het gemengde bedrijf waar hij opgroeide, waren de koeien zijn grote liefde en tijdens zijn studie had fokkerij zijn speciale interesse. ‘Genetische vooruitgang heeft de veehouderij veel opgeleverd. En aan die vooruitgang zit geen einde’, stelt hij.

Etienne Cosyns herinnert het zich nog goed. In 1976 werd het fokdoel voor het witrode ras van Oost-Vlaanderen vastgesteld op een dubbeldoel melkkoe met een productie van 5000 kilo melk. ‘Vandaag de dag halen veel bedrijven al een gemiddelde productie van 10.000 kilo melk. En op de Delta-testbedrijven lopen koeien die moeiteloos 17.000 kilo melk per jaar produceren en kerngezond zijn. Genetische vooruitgang heeft de veehouderij veel opgeleverd’, stelt hij. En aan die vooruitgang zit volgens hem geen einde. Daarbij gaat het anno 2020 niet meer alleen om verbetering van productie en exterieur – zoals in 1976 – maar ook om een betere gezondheid en langere levensduur en om nieuwe uitdagingen als verhoging van de voerefficiëntie en verlaging van de stikstof- en methaanemissie.

Genetische vooruitgang broodnodig

Door te blijven werken aan genetische vooruitgang kan CRV volgens Cosyns een belangrijke bijdrage leveren aan de voedselvoorziening voor een groeiende en steeds welvarender wordende wereldbevolking. Daarbij kan de organisatie putten uit een internationaal netwerk in de rundveefokkerij. ‘Denk aan de expertise van CRV Ambreed in Nieuw-Zeeland. Die hebben al een stierenlijn waarmee koeien gefokt kunnen worden die minder stikstof produceren’, geeft hij als voorbeeld. ‘Een verdere productieverhoging in de landbouw is broodnodig’, stelt Cosyns. ‘Inderdaad, er klinkt vanuit de maatschappij kritiek op de moderne melkveehouderij. Maar die kritiek is niet terecht. Ieder jaar zijn er in Nederland en Vlaanderen honderden koeien die de mijlpaal van een levensproductie van 100.000 kilo melk overschrijden. We hebben zelfs al een aantal tweehonderdtonners mogen huldigen. Vergelijk de CO2-voetafdruk van een liter melk van deze koeien eens met die van koeien in bijvoorbeeld India, die hooguit 2000 liter melk per jaar geven.’

Hart bij koeien

Het waren Evert Alderkamp en Noël van Leeuwe – destijds voorzitter en vicevoorzitter van de raad van commissarissen van CRV – die in de wandelgangen van Agribex 2013 Cosyns polsten voor een functie als commissaris. ‘Daar hoefde ik niet lang over na te denken’, bekent hij. ‘Op dat moment werkte ik nog voor Aveve, maar mijn pensioen naderde en als commissaris voor CRV kon ik mijn ervaring ten dienste blijven stellen van de sector die mij na aan het hart ligt’, motiveert de in het bedrijfsleven gepokt en gemazelde bestuurder. Andere aanbiedingen voor commissariaten wees hij daarna steevast van de hand. ‘Wat ik doe, doe ik graag goed en het commissariaat voor CRV is best intensief. Bovendien heeft het leven me wel geleerd dat het niet alleen draait om werk’, geeft hij aan.Bestuurswerk in de veeverbetering voelt voor Cosyns als ‘back to the roots’. ‘Ik ben opgegroeid op een typisch gemengd Vlaams bedrijf met rundvee, varkens en akkerbouw. Maar mijn hart heeft altijd bij de koeien gelegen en over een studiekeuze hoefde ik dan ook niet lang na te denken. Het werd een landbouwkundige opleiding met als specialisatie veeteelt’, vertelt hij. Stages liep de commissaris bij het melkcontrolestation in Gontrode en in Scheldewindeke, waar de jonge stieren voor het fokprogramma van VRV werden opgefokt. ‘Fokkerij heb ik altijd boeiend gevonden, Mijn eindwerk handelde over genetica bij melkvee’, legt hij uit. Overigens is het ouderlijk bedrijf van Cosyns nog steeds in de familie. Zijn broer ontwikkelde het tot een gespecialiseerd melkveebedrijf.

‘Dankzij fokkerij halen steeds meer koeien levensproducties van 100.000 kilo melk. Dit soort vooruitgang is broodnodig voor de wereldvoedselvoorziening’

 

Innovatie vraagt omzet

Na zijn studie maakte Cosyns carrière bij Groep Aveve (nu Arvesta), een coöperatie die voor wat betreft haar activiteiten vergelijkbaar is met Agrifirm in Nederland. Hij klom er op tot directeur-generaal en zag de omzet van het bedrijf explosief groeien. ‘We hebben met Aveve met succes ingezet op een groeistrategie. Deze had de wind in de rug doordat veel van onze concurrenten kleine en middelgrote familiebedrijven waren die het zwaar hadden vanwege de lage marges. Bij een generatiewissel beslisten veel families dan ook om hun bedrijf te verkopen’, legt hij uit. Cosyns benadrukt dat omzetgroei ook voor CRV absoluut noodzakelijk is. Hierbij wijst de commissaris onder andere op grote investeringen in de ontwikkeling van een nieuwe techniek voor het seksen van sperma. ‘Innovatie is nodig om internationaal concurrerend te blijven. Maar we kunnen dit soort investeringen alleen blijven doen bij voldoende omzet’, legt hij uit. ‘Omzetgroei zal deels gerealiseerd kunnen worden vanuit de bestaande activiteiten, maar dat zal zeker niet genoeg zijn’, benadrukt Cosyns. CRV is en blijft dan ook op zoek naar bedrijven om over te nemen of om mee samen te werken.

Als voorbeeld van een succesvolle samenwerking wijst de commissaris op de joint venture tussen CRV en het Waalse Inovéo, die samen de Belgian Blue Group (BBG) vormen. Cosyns is hier als vloeiend Frans sprekend bestuurder met kennis van de Waalse cultuur nauw bij betrokken. ‘De oprichting van BBG was een win-winsituatie voor beide partijen’, legt de commissaris uit. ‘Onze Waalse collega’s zijn specialisten in de fokkerij van het Belgisch-witblauwras, zowel voor de zuivere teelt als voor de gebruikskruising. En CRV heeft een groot verkoopnetwerk in Nederland en Vlaanderen. Samen hebben we zo een enorme groei kunnen realiseren tot een omzet van ruim 3,7 miljoen doses in 2019. Van deze omzet komt overigens nu al driekwart uit het buitenland. ’In de zes jaar dat Cosyns nu commissaris is, heeft hij CRV leren kennen als een vooruitstrevende coöperatie met een open cultuur en betrokken leden. ‘Al tijdens mijn eerste ledenraadsvergadering viel op dat leden in alle openheid met elkaar de discussie aangaan en ook goede kritische vragen stellen aan directie en commissarissen. Maar het mooie is dat uiteindelijk voor iedereen het langetermijnbelang van de coöperatie centraal staat en de leden ook bereid zijn om daarin met elkaar te investeren. Daarvoor verdienen ze een groot compliment.’