Genoomfokwaarden waren tot voor kort alleen beschikbaar voor holsteindieren. Inmiddels is ook de stap gemaakt naar genoomfokwaarden voor mrij-dieren. Om te komen tot hogere betrouwbaarheden, is het nodig dat veehouders genoomtesten bij mrij (merkertesten) laten doen.

Tot voor kort waren genoomfokwaarden alleen beschikbaar voor (bijna) zuivere holstein-friesians. Dat betekende dat veehouders van andere rassen niet konden profiteren van de voordelen die genoominformatie biedt voor hun rendement en managementbeslissingen. Daarnaast heeft de genetische vooruitgang van de holstein-friesians grote sprongen gemaakt, waardoor er vooral voor de kleinere rassen een onoverbrugbaar genetisch gat dreigt te ontstaan. Dit zet die kleinere rassen nog meer onder druk.

Mee in de mallemolen… (is nog niet zo simpel)

Al langer vroegen mrij-veehouders om genoomfokwaarden voor het mrij-ras. En ook vanuit het mrij-fokprogramma van CRV lag een nadrukkelijke wens voor genoominformatie. Je kunt je afvragen waarom het zo lang duurde voordat andere rassen genoominformatie kregen, waarom niet meeliften op het succes van de holsteins? Voor wie ‘Genomic selection in een notendop’ heeft gelezen is de reden wellicht duidelijk. Om merkereffecten te kunnen schatten is een grote groep dieren nodig met een genotype én een betrouwbare fokwaarde op basis van dochters of eigen observaties. En de populatie raszuivere mrij’s is nu eenmaal niet zo heel erg groot. Bovendien is de informatie vanuit holstein niet bruikbaar voor mrij, omdat gen-effecten verschillen tussen rassen.

Referentiepopulatie in opbouw

Via een samenwerking met Stichting Zeldzame Huisdierrassen (die sperma van oude mrij-stieren hebben opgeslagen) én met het Duitse Doppel-Nutzung ras (de Duitse mrij) is het CRV gelukt om van ruim 550 mrij-stieren genotypes en dochterfokwaarden te verzamelen. Dit is het begin van de referentiepopulatie voor het mrij-ras. Daarnaast zijn zowel in Nederland als in Duitsland initiatieven gestart om zoveel mogelijk melkgevende mrij-koeien te genotyperen. In Nederland zijn via het FokkerijData Plus mrij-project in 2017 al ruim 2000 dieren gegenotypeerd. In 2018 verwachten we de huidige referentiepopulatie voor mrij zelfs te verdubbelen naar bijna 5000 dieren.

De inhaalslag is begonnen

En dat betekent dat genoomfokwaarden voor mrij nu een feit zijn! Sinds april 2018 zijn de genoomfokwaarden van mrij-koeien te zien in VeeManager en op het FokkerijOverzicht. Natuurlijk is een gematigd optimisme op zijn plaats: met de huidige 2500 referentiedieren is de betrouwbaarheid van de genoomfokwaarde mrij hoger dan de betrouwbaarheid van een verwachtingswaarde, maar nog lang niet gelijk aan die van de holsteins (waar de referentiepopulatie uit meer dan 100.000 dieren bestaat). De betrouwbaarheid van de genoomfokwaarde van een mrij-kalf is inmiddels gestegen tot boven de 40 procent voor productiekenmerken. Voor een aantal kenmerken tikt die betrouwbaarheid de 50 procent al aan (zie grafiek). Met het verdubbelen van de referentiepopulatie in 2018, zal de betrouwbaarheid weer wat verder stijgen.

Samen sta je sterk

Het aantal mrij-stieren is simpelweg te beperkt voor een succesvolle referentiepopulatie. Dus het succes moet van de koeien komen. CRV heeft via FokkerijData Plus het genotyperen van koeien gesubsidieerd, omdat het CRV mrij-fokprogramma natuurlijk ook gebaat is bij een goede mrij genoomfokwaarde. Maar ook moeten de mrij-veehouders zelf meedoen om echt betrouwbare genoomfokwaarden te realiseren. Het is duidelijk dat we elkaar nodig hebben. Hoe meer veehouders hun mrij-koeien genotyperen, hoe groter de toegevoegde waarde van genoomfokwaarden bij mrij wordt. En hoe meer voordeel er dus ook voor u als mrij-veehouder is te halen binnen uw opfok, selectie, paring en managementbeslissingen.

CRV bedankt alle mrij-veehouders die meebouwden en mee blijven bouwen aan de mrij-referentiepopulatie.